ناباروري و يا عقيم بودن به عدم ناتواني در توليد مثل گفته مي‌شود كه در بيشتر جانداران از جمله گياهان و حيوانات وجود دارد.. سازمان بهداشت جهاني ٌWHO، ناباروري را يك بيماري سيستم توليد مثل مي‌داند، كه به عدم ناتواني يك زوج در باردار شدن پس از يك سال رابطه جنسي بدون جلوگيري از بارداري ناميده مي شود.
ناباروري يكي از مشكلات زوج‌ها هست. اين مشكل در انسانها و حتي حيوانات وجود دارد.
ناباروري مي تواند علل مربوط به زن يا مرد يا هر دو باشد. حدود 40% از مشكلات نازايي مربوط به مردان، 40% مربوط به زنان و حدود10% مربوط به هر دو است. در حدود 10% از زوج ها نيز عامل ناباروري مشخص نيست.به عبارت ديگر در اين زوج ها با توجه به انجام آزمايش هاي موجود مشكلي ندارند ولي به علل نامشخصي بچه دار نمي شوند.
ناباروري علل مختلفي دارد و در بسياري از زوج‌هاي نابارور ممكن است چند عامل به‌طور هم‌زمان در آن نقش داشته باشند. ناباروري ممكن است به دليل مشكلات مردان (ناباروري مردان: Male Infertility)، مشكلات زنان (ناباروري زنان: Female Infertility) و يا بدون دليل و توجيه مشخصي (ناباروري‌هاي توجيه نشده: Unexplained Infertility) باشد.خوشبختانه با پيشرفت آگاهي، علم و تكنولوژي و با كمك‌گيري از دستاوردهاي پزشكي آن امروزه كمتر كسي پيدا مي‌شود كه بي‌بهره مانده و نتواند به آرزوي داشتن فرزند جامه عمل بپوشاند.
امروزه با پيشرفت علم پزشكي و فناوري، درمان مشكلات ناباروري و نازايي با موفقيت بيشتري نسبت به قبل انجام مي‌شود. درمان‌هاي دارويي در كنار روش‌هاي كمك‌باروري (ART) اين شانس را براي بسياري از زوج ها ايجاد كرده است كه با وجود مشكلات ناباروري بتوانند باردار شوند. اين مطلب مي‌تواند
انواع روش هاي درمان ناباروري و نازايي
براي درمان ناباروري با توجه به علت اصلي ناباروري، گزينه‌هاي متفاوتي وجود دارد. درمان‌ها معمولاً با روش‌هايي كه ريسك تهاجمي كمتر دارد شروع مي‌شود و در صورت عدم نتيجه مشاعد ساير روش‌ها مورد استفاده قرار مي‌گيرد. پزشك با مشاهده آزمايش‌هاي زوجين، مشاوره هاي لازم را براي انتخاب بهترين روش درماني كمك باروري (ART) در اختيار آنها قرار خواهد داد.
بعضي از روش‌هاي درمان نازايي و كمك باروري (ART) بطور مفصل در زير معرفي شده است:
تلقيح داخل رحمي اسپرم IUI
لقاح خارج رحمي IVF
ميكرواينجكشن ICSI
هيستروسكوپي تشخيصي درماني
سقط مكرر (تشخيص و درمان)
جراحي هاي ناباروري مردان
ناباروري در ايران
تحقيقات انجام شده در كشور نشان مي‌دهد كه از هر ۶ زوج كه تصميم به بچه دار شدن مي‌گيرند يك زوج صاحب فرزند نمي‌شود. آمارها از وجود بيش از سه ميليون زوج نابارور در ايران خبر مي‌دهند. مديركل دفتر سلامت جمعيت و خانواده و مدارس وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي با بيان مطلب فوق افزود: سال گذشته يك ميليون و ۵۳۰ هزار در كشور تولد صورت گرفت و ۲۵۰ هزار مورد سقط جنين رخ داده‌است كه آمار سقط جنين روند نزولي را طي مي‌كند. پيشگيري از ناباروري ثانويه در دستور كار است تا عواملي كه موجب ناباروري مي‌شوند رفع شده و افراد نابارور صاحب فرزند شوند.